Przypominamy o konkursie i imprezie podsumowującej projekt

Impreza podsumowująca projekt odbędzie się 27 października 2017 r. o godz. 16.00 w Szkole Podstawowej w Korzeniewie. W czasie tej imprezy odbędzie się m.in. konkurs "Historia Korzeniewa". Zapraszamy.

Materiały na konkurs:

Nazwa miejscowości

Po raz pierwszy nazwa miejscowości (niem. Kurze Brack tj. małe/krótkie ugory) pojawia się
w źródłach pisanych już w 1336 r. przy wznowieniu dokumentu lokacji Kwidzyna przez biskupa Bertolda. W XIV znajdowały się tutaj pastwiska należące do bogatych mieszczan(por. Materiały archiwalne Muzeum
w Kwidzynie dotyczące wystawy „Mennonici  na Żuławach. Ocalone dziedzictwo” stworzonej
 przez Muzeum Narodowe w Gdańsku- Oddział Etnograficzny w Oliwie, 2008). Zmiana dotychczasowej nazwy Kurzebrack na Korzeniewo ustalona została Rozporządzeniem Ministrów Administracji Publicznej
i Ziem Odzyskanych z dnia 1 czerwca 1948 r., Monitor Polski nr 059, poz. 363. Inne  nazwy: 1540 - Kurze Brache, 1790 – Kurzebrack, 1883 - Kurzebrak, 1941 - Kurzebrack, inne spotykane formy Kurtzebrach, Kurzybrak (por. kwidzynopedia.pl).

Mieszkańcy Korzeniewa

Harpun kościany z żebra dużego zwierzęcia zgubiony przez wędrujące za pożywieniem grupy ludzi znaleziony w trakcie regulacji wschodniego koryta brzegu Wisły w okolicach Korzeniewa to najstarsze świadectwo archeologiczne z okolic Kwidzyna świadczące o pobycie na tych ziemiach człowieka
w schyłkowym okresie epoki kamienia. Obecnie znajduje się w Muzeum
w Kwidzynie(por. K.Mikulski, J. Liguz, red., Kwidzyn. Dzieje miasta, t.1, Kwidzyn 2004, s.41).

Średniowieczna ludność zaczęła się osiedlać w miejscowości Kurze Brache(dzisiejszym Korzeniewie) w XIV wieku. W 1789 r. w Korzeniewie, określanym jako wieś miejska (Bürgerdorf) Kwidzyna, było 19 domów. Korzeniewo należało do wsi tzw. ulicówek, w których za budynkami stojącymi przy drodze łączyły się pola
i łąki podzielone na ogół na długie prostokątne pasy. Mieszkańcy tej gospodarnej wsi mieli obowiązek utrzymania i naprawy wałów wiślanych oraz sieci kanałów (por. Przewodnik po Powiślu, A. Barganowski, H. Michalik, Kwidzyn 2007).W latach 1832-1836 osiedliło się w Korzeniewie m.in. dziewięciu menonitów. Dolina Kwidzyńska  z powodu wielkich powodzi potrzebowała menonitów. Ceniono ich przede wszystkim za  ich fachowe umiejętności  ujarzmiania Wisły i Nogatu. W nich upatrywano również źródło wiedzy technicznej potrzebnej
dla melioracji i odzyskania podmokłych gruntów oraz dla nowoczesnej uprawy ziemi (por.
A. Barganowski, H. Michalik, Szlak turystyczny Śladami menonitów w Dolinie Kwidzyńskiej. Przewodnik, Kwidzyn 2009, s.14-15, 38,41).W  1905 roku wieś zamieszkiwało 656 osób, a w 1910 roku na  218,8 ha mieszkało  666 osób (por.http://kwidzynopedia.pl/index.php/Korzeniewo). Nie brakowało korzeniewianom patriotyzmu.
W okresie przedplebiscytowym w 1920 r. organizacje polskie działające na terenie powiatu kwidzyńskiego prowadziły akcje propagandowe, a w czerwcu 1920 r.  urządzano wiece patriotyczne. Niemieccy szpiedzy przekazywali swoim zwierzchnikom zwykle zaniżone dane o tych akcjach.
W Korzeniewie, według Niemców,  w wiecu uczestniczyły 24 osoby, w tym siedem kobiet i troje dzieci (por. Kwidzyn, dz.cyt.,s.136).W Korzeniewie, jak wynika z „Wykazu Polaków na terenie powiatu kwidzyńskiego (1925-1929)” w latach 1925-1929 mieszkało 24 Polaków. Związek Polaków
w Prusach Wschodnich uważał jednak te dane dla powiatu zaniżone(por. K. Mikulski, J. Liguz, dz.cyt.,                
s. 258).W roku 1939   z kolei w Korzeniewie było 145 gospodarstw domowych zamieszkałych
przez 495 osób (por.Kwidzyn. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1982, s. 263).W 1945 roku  Korzeniewo należało łącznie z Marezą do najbardziej zniszczonych wsi powiatu kwidzyńskiego z różnorodnych przyczyn, m.in. z powodu szabrownictwa (por. K. Mikulski, J. Liguz, dz.cyt., t. 2,  s. 79-80). Zaraz po wojnie domostwa opuszczone
przez okupantów zasiedlali rdzenni mieszkańcy Korzeniewa i osiedleńcy poszukujący dla siebie domu
w trzech korzeniewskich osadach (główna wieś Korzeniewo, Korzeniewo Cegielnia
i Korzeniewo Zgoda).

Ze zbioru dokumentów statystycznych zgromadzonych w Archiwum Państwowym w Elblągu
z siedzibą w Malborku wynika, że w listopadzie 1945 roku  Korzeniewo położone na obszarze 227 hektarów zamieszkiwało 305 osób(291 Polaków) w 72 gospodarstwach, w 1946- 1050(w tym 48 Niemców), a w 1947 -1392(Kaszubi i miejscowi autochtoni-93, zweryfikowani-29, zza Buga-260,
z centralnej Polski-603, z Zachodu-262, Niemcy-145). Pod spisem opatrzonym datą 16 III 47 podpisał się sekretarz Zarządu Gminy Korzeniewo Stefan Czajkowski. Jesienią 1946 roku jeden
z majątków w Korzeniewie opuścił ostatni obywatel jednostek radzieckich zamieszkujących tereny wiejskie powiatu kwidzyńskiego(por .K. Mikulski, J. Liguz, dz. cyt.,  s. 36).W 1970 r. w Korzeniewie mieszkało 580 osób (por. Kwidzyn, dz. cyt., s.264), a 31.12.2014 r. 694 osoby (por. http://www.bip.gminakwidzyn.pl/?a=6467).

W wyniku plebiscytu na Powiślu w 1920 r. do Polski  przyłączono m. in. port rzeczny w Korzeniewie
bez samej wsi Korzeniewo.